Zo Lang Duurde Het Voordat Ik Mij Weer Mezelf Voelde Na De Zwangerschap (En Dit Is De Reden)

Niks 6 weken. Niks 9 maanden. Twee jaar. Zo lang duurde het voor mij om me weer "mezelf" te voelen. Bij allebei de zwangerschappen. 

Twee. Fucking. Jaar. 

Mind you: ik had doorsnee zwangerschappen en een vlotter dan normaal "fysiek" herstel. Als personal trainer met een specialisme in trainen tijdens en na de zwangerschap had ik alle tools om mezelf weer vlot op de rit te helpen. En fysiek gezien was ik ook weer "op de rit".

Maar dat is niet wat ik bedoel met "mezelf" voelen. Alle mama's herkennen dit gevoel: dat je jezelf een beetje kwijtraakt in het moederschap. En dat het lang duurt voordat je een nieuwe modus hebt gevonden. Een nieuwe modus, waarin je je weer "thuis" voelt. 

Logisch, zeg jij nu. Een kind krijgen heeft enorme impact. Je moet gewoon wennen. En dat is zeker - deels - waar. 

Maar waarom 2 jaar? Misschien is daar nu wel een antwoord op.

Een groot onderzoek onder 300.000 vrouwen laat zien...

...dat veel bloedwaarden veranderen tijdens de zwangerschap. Én dat deze bloedwaarden nog lang verstoord blijven na de bevalling. Dit onderzoek liep 1,5 jaar. Sommige bloedwaarden waren toen nog steeds niet hersteld. Na 1,5 jaar nog altijd niet! 

Welke bloedwaarden waren na 1,5 jaar nog steeds niet hersteld?

We hebben het hier niet over een paar onbenullige afwijkingen. Bloedwaarden die na 1,5 jaar vaak wel stabiel, maar niet hersteld waren zijn:

• CRP. Deze marker voor laaggradige ontstekingen is verhoogd 
• TSH. Dit schildklierhormoon is verlaagd.
• MCH. Deze marker voor het gemiddelde hemoglobinegehalte per rode bloedcel is verlaagd (wat kan wijzen op bloedarmoede of ijzertekort)
• Serumijzer: verlaagd 

Kortweg betekent dit dat je lichaam 1,5 jaar na de bevalling nog altijd de gevolgen kan ondervinden van de zwangerschap op je immuunsysteem, je schildklierfunctie en je ijzermetabolisme. 

Wat betekent dit voor jou?

Waarom zijn de bloedwaarden na 1,5 jaar nog steeds niet hersteld? En hoe erg is dat eigenlijk? Dat weten de onderzoekers niet. Er zijn grofweg 3 mogelijke oorzaken:

OPTIE 1: Zwangerschap zorgt voor blijvende afwijkingen en dat heeft een negatieve impact op je gezondheid die nog lang na suddert. In dit geval geldt: heb geduld en accepteer dat je herstel lang kan duren.

OPTIE 2: Zwangerschap zorgt voor blijvende afwijkingen, maar dat heeft verder geen gevolgen voor je gezondheid (het is gewoon je "nieuwe normaal"). In dit geval hoef je natuurlijk niets te doen en je vooral geen zorgen te maken.

OPTIE 3: De afwijkingen komen door een veranderde leefstijl van jonge moeders (slechtere slaap, meer stress, minder bewegen, ongezonder eten, etc). Zodra de leefstijl verbetert, verbeteren ook de bloedwaarden. Dit is een hele aannemelijke theorie. De eerste jaren met jonge kinderen heten niet voor niets de "tropenjaren". Dat dit effect heeft op je gezondheid, is niet vreemd. Vooral omdat je als moeder óók nog moet herstellen van de zwangerschap en bevalling. In dit geval geldt dus dat je vooral als moeder prioriteit moet geven aan een gezonde leefstijl, met genoeg slaap, gezond eten en genoeg bewegen. Vrouwen cijferen zichzelf hier vaak weg, maar ik kan niet genoeg benadrukken dat jouw slaap, jouw beweging en jouw voeding belangrijker zijn dan die van je partner. JIJ moet herstellen. JIJ moet voeden. Dus JIJ moet meer ruimte krijgen om bij te slapen en te sporten. NIET je partner. Dit zou geen revolutionaire gedachte moeten zijn, maar in de praktijk merk ik dat moeders van zichzelf een sluitpost maken en dat kost je dus letterlijk je gezondheid.

Wil jij op verantwoorde manier weer fit worden, in 3 sessies van 12-20 minuten per week
👉 Probeer dan gratis Mamafit Start: mijn postnatale trainingsprogramma waarmee je veilig en verantwoord aan je herstel werkt – op jouw tempo

Meer informatie uit dit onderzoek: 

Bloedwaarden die stijgen tijdens de zwangerschap

Je lijf werkt keihard — en dat zie je terug in o.a.:

• LDL-cholesterol (de ‘slechte’) stijgt
• Cortisol (stresshormoon) stijgt
• Witte bloedcellen nemen toe

Bloedwaarden die dalen — en (meestal) goed herstellen

Doordat je bloedvolume toeneemt, wordt het ‘verdund’. Daardoor daalt de concentratie van bepaalde stoffen. Ook verbruikt je lichaam sommige stoffen sneller. Zo dalen o.a.:

• Hemoglobine (Hb) – belangrijk voor zuurstoftransport
• Ferritine en serumijzer – omdat je baby én placenta veel ijzer verbruiken
• Natrium

Deze waarden herstellen vaak redelijk snel na de bevalling. Maar ijzer blijft soms langdurig laag. Dat kan leiden tot:

• Vermoeidheid
• Krachtverlies of kortademigheid
• Slechte concentratie of geheugen
• Somberheid of prikkelbaarheid
• Verhoogd risico op postnatale depressie
• Lagere weerstand

👉 Tip: Bij klachten: laat je bloedwaarden checken. En eet ijzerrijke voeding in combinatie met vitamine C voor betere opname.

Bloedwaarden die snel stijgen ná de bevalling

Sommige waarden blijven tijdens de zwangerschap vrij stabiel, maar pieken juist direct na de bevalling. Zoals:

• ALP (Alkalische Fosfatase) – kan pas na een jaar weer normaal zijn
• CRP – stijgt door weefselherstel
• Witte bloedcellen – kunnen pieken door stress of infectie
• Cortisol – piekt tijdens de bevalling
• Prolactine – stijgt door borstvoeding

Deze pieken zijn normaal en meestal tijdelijk. Maar ze verklaren waarom je je na de bevalling niet meteen 'jezelf' voelt.

Bloedwaarden die dalen na de bevalling

Dan zijn er nog waarden die juist ná de bevalling dalen. Bijvoorbeeld:

• TSH (schildklierhormoon) – kan blijvend lager blijven. Eerst voel je je misschien zenuwachtig of val je af, maar uiteindelijk leidt het vaak juist tot vermoeidheid en gewichtstoename

• Calcium en fosfaat – dalen als je borstvoeding geeft
• PTH (bijschildklierhormoon) – stijgt mogelijk om lage calciumwaarden te compenseren

👉 Geef je borstvoeding? Zorg dan voor voldoende calcium en fosfaat in je voeding, bijvoorbeeld via zuivel, groene bladgroenten, noten en zaden.

Complicaties vaak al vóór de zwangerschap zichtbaar

Het onderzoek keek ook naar vrouwen met zwangerschapscomplicaties, zoals:

• Preeclampsie (hoge bloeddruk)
• Zwangerschapsdiabetes
• Postpartum bloedingen

Wat bleek? Bij veel van deze vrouwen waren de bloedwaarden al vóór de zwangerschap afwijkend. In de toekomst kan dit misschien helpen om risico’s eerder te signaleren.

Wat kun jij met deze informatie?

We weten allemaal: zwanger zijn en bevallen is topsport. Maar deze inzichten maken het nóg duidelijker dat het herstel veel langer duurt dan we vaak denken.

Daarom, drie belangrijke lessen:

1. Na de bevalling heeft je lichaam méér zorg nodig, niet minder.
   Voeding, beweging en slaap zijn de heilige drie-eenheid voor een gezond en sterk lichaam en een vlot herstel na de bevalling. Toch zorgen kersverse moeders door een gebrek aan tijd en energie vaak minder goed voor zichzelf NA een bevalling dan ERVOOR. Dit onderzoek bewijst maar weer dat het heel belangrijk is dat je steun krijgt van je partner, ouders en vrienden zodat je kan focussen op je herstel. 
2. Sommige bloedwaarden blijven lang (of blijvend) verstoord.
   Je lichaam verandert blijvend en dat gaat verder dan de buitenkant. Wat je ziet is een slappere buik of huid, meer of minder vetmassa en verlies van spiermassa. Wat je NIET ziet zijn je bloedwaarden, maar je kan de gevolgen van deze veranderde bloedwaarden wel voelen. Accepteer dat het veel tijd kost om terug te gaan naar pre-zwangerschap bloedwaarden. 
3. Heb zelfcompassie.
   Je bent niet gek als je je na 6 maanden nog niet de oude voelt. Volledig herstel kost tijd. Soms maanden. Soms jaren.